Boodschappen waar kinderen met ASS letterlijk niets mee “kunnen”

🤬“Ik heb het helemaal gehad met jou!”😡

Het galmde door de gangen van een niet nader genoemde school.

Verzender van de boodschap: een leerkracht die duidelijk aan het eind van haar Latijn was.

Ontvanger: een 11-jarige jongen met ASS die in zijn hoofd waarschijnlijk wanhopig iets probeerde te maken van deze boodschap.

• wat heeft mijn juf gehad?
• heb ik dat dan nu?
• waar is dat dan nu naartoe als ze het daarvoor nog gehad heeft?
• en was ik daar dan bij? want ze zegt “met jou”?
• hebben wij dan samen iets gehad?
• en wil ze het nu terug?
• waarom schreeuwt ze zo?

Je moet niet veel weten over ASS om te weten dat je op zijn minst een beetje aandachtig met je taalgebruik moet omspringen, wil je dat de boodschap ook echt aankomt.

Toch betrap ik mezelf, andere professionals én ouders van patiëntjes nog steeds op vage boodschappen als de volgende;

• “Gedraag je nu eens!”
• “Mooi schrijven hé”
• “Je springt weer van de hak op de tak”
• “Soms zou ik hem achter het behang plakken”
• “Doe gewoon wat je moet doen!”
• “Flink werken hé”
• “We gaan vandaag in dit leuke werkboekje verder oefenen op het schrijven van mooie, sierlijke hoofdletters in krulletters, we beginnen met de “A”, zoals de juf wil dat je ze schrijft hé. Je weet toch nog dat je dat in de klas hebt geleerd hé? Je juf heeft het in een mailtje gezet, en je mama heeft het vorige week nog verteld hoe trots ze was dat je al alle letters van de voornamen van jullie gezin zo mooi kon schrijven, dat ze denkt dat ze jou binnenkort gaat de naamkaartjes laten schrijven voor op de trouw van je tante. Hé? Weet je nog? Dus je kunt het hé, niet twijfelen, je kunt het. Doe maar. Allé, begin maar?”

En neen, ik overdrijf niet (misschien heb ik een héél klein beetje artistieke vrijheid genomen in dat laatste voorbeeldje). Ik daag jou uit om de komende dagen eens héél goed op te letten hoe jij boodschappen overbrengt.

Vaak gebruiken we zonder het te weten hele bijbels aan beeldspraak, spreekwoorden en liederlijke zinnen waarin de kern van de boodschap helemaal verdrinkt. (check deze laatste zin maar eens)

Om er dan vervolgens gewoon vanuit te gaan dat die boodschap wel zal binnengekomen zijn.

Spoiler alert: heel vaak komt de boodschap helemaal niet binnen.

Uiteraard weten we dat kinderen met ASS baat hebben bij voorspelbaarheid, duidelijkheid, helderheid. En dat geldt vooral wanneer we hen een opdracht willen geven.

“Concrete communicatie” heet dat dan.

Volgens mijn vriend Chipiti (zoals ChatGPT bij ons thuis liefhebbend wordt genoemd) kun je dit als volgt definiëren; Concrete communicatie verwijst naar het gebruik van duidelijke, specifieke en directe taal om misverstanden te voorkomen en de boodschap helder over te brengen. Het maakt gebruik van specifieke details, eenvoudige taal, en waarneembare termen om ervoor te zorgen dat de ontvanger precies begrijpt wat er wordt bedoeld.

In het geval van bovenstaande situatie, was er vermoedelijk sprake van (al dan niet bewust) storend gedrag van de jongen, en wou de leerkracht hier met haar boodschap een einde aan maken.

En op dat moment van wanhoop was “concrete communicatie” waarschijnlijk het laatste was waar deze leerkracht nog aan dacht (absoluut niet bedoeld als verwijt aan het adres van de leerkracht).

Feit is dat storend of ongewenst gedrag vaak gewoon het gevolg is van miscommunicatie.

En dat geldt niet alleen bij kinderen met ASS. Ook kinderen met leerproblemen, mensen met gehoorverlies, ouderen met dementie, peuters, tieners en bij uitbreiding het grootste deel van de mensheid hebben baat bij heldere boodschappen.

Klinkt eenvoudig, is het niet.

Eens ervaren hoe moeilijk het écht is, én meteen een heleboel tips&tricks krijgen om beter te worden in concrete communicatie?

Je bent heel erg welkom op de navorming De kracht van concrete communicatie bij ASS op 20 juni van 20u tot 22u in Beernem.

Loop ik jou daar ook tegen het lijf? 😉

Tot dan!

Bieke

PS: De navorming De kracht van concrete communicatie bij ASS op 20 juni is geaccrediteerd door Pro-Q-Kine (4 punten), maar ook andere zorg- en onderwijsprofessionals zijn welkom.